Оқушылардың өзіндік жұмыстары

Ы. Алтынсарин атындағы Арқалық мемлекеттік педагогикалық институты

Жаратылыстану және ақпараттандыру факультеті Математика және физика кафедрасы

Оқушылардың

өзіндік жұмыстары

Жоспар:

1. Оқушылардың өзіндік жұмыстары (сабақ кезіндегі және сабақтан тыс уақыттағы)

2. Физикадан оқушылардың өзіндік жұмыстарының жүйесін құрудың дидактикалық принциптері және оған жетекшілік ету

3. Физикадан оқу әдебиетімен өзіндік жұмыс жасау

4. Жоғарғы сынып оқушыларына өзіндік жұмыстарды ұйымдастырудың ерекшеліктері

Оқушылардың өзіндік жұмыс деп арнаулы осы жұмыс үшін берілген уақыттағы, олардың мұғалімнің тікелей қатысуынсыз, бірақ оның тапсыруымен, бақылауымен және басшылығымен орындайтын жұмыс.

Өзіндік жұмыс мұғалімнің ұсынған тапсырмаларының неғұрлым тиімді тәсілдерін іздестірумен, нәтижелерінің талдауына байланысты оқушылардың белсенді ақыл-ой әрекетін қамтамасыз етеді.

Оқу барысында қолданылатын өзіндік жұмыстардың барлығын нышандарына байланысты жіктеуге болады:

- дидактикалық мақсаты бойынша;

- оқушылардың оқу әрекеттері бойынша;

- оқушылардың шығармашылық элементтері бойынша;

- жұмысты өздігінен орындай алу дәрежесі бойынша және т.б.

Өзіндік жұмыстардың барлық түрлерін дидактикалық мақсаты бойынша бес топқа бөлеміз:

Жаңа білімді меңгеру және өз бетінше білім алу ебдейлігін қалыптастыру;

Алған білімдерін тереңдету және нақтылау;

Жаттығу және практикалық есептерді шығару кезінде алған білімді қолдана алу ебдейлігін қалыптастыру;

Практикалық сипаттағы ебдейлік пен дағдыны қалыптастыру;

Күрделенген жағдайларға білімді қолдану ебдейлігін және шығармашылық қабілетін дамыту.

оқулықпен және қосымша әдебиеттермен жұмыс;

білімді құбылыс және дененің қасиеттерін болжауда және түсіндіруде қолдану.

эксперименттік және практикалық жұмыс; аналитикалық есептеу;

Өзіндік жұмыстарды классификациялау :

жүйелеу және жіктеу бойынша жұмыстар;

графиктік;

жобалау-конструкторлық;

Өзіндік жұмыстар жүйесін құру кезінде қойылатын негізгі дидактикалық талаптар мыналар:

1) Өзіндік жұмыстардың жүйесі негізгі дидактикалық мәселелерді шешуге, яғни оқушылардың терең және берік білім алуына, танымдық қабілеттерін дамытуға, олардың өз бетінше білім алып, оны тереңдету және практикада қолдана білу ебдейліктерін қалыптастыруға бағытталуы керек

2) Жүйе дидактиканың негізгі принциптерін, ең алдымен қажеттілік және жүйелілік принципін, теорияның практикамен байланыстылығы және жоғарғы ғылыми деңгейде оқыту принципін қанағаттандыруы тиіс.

3) Жүйеге кіретін жұмыстар оқушылардың ебдейліктері мен дағдыларын қалыптастыратындай оқыту мақсаты мен мазмұны жағынан әр түрлі болуы қажет.

4) Сыныпта және үйде жүргізілетін өзіндік жұмыстардың орындалу реті, бір жұмыстың орындалуы алдыңғылардың логикалық салдары және келесілерін орындауға негіз болуы керек. удағы әрбір жеке жұмыстың орны мен маңызын түсіне білуіне де байланысты.

。

• 1-кезеңде оқушылардың икемділігін пән бойынша оқулықпен жұмыс істеу,
• 1-кезеңде оқушылардың икемділігін пән бойынша оқулықпен жұмыс істеу,

。

• 2-кезеңде күрделірек міндет қойылады.
• 2-кезеңде күрделірек міндет қойылады.

。

• 3-кезеңде оқушылардан мәтіннің түрін, ондағы негізгі мәселелердің ауқымын және мәтінге сәйкес жауап құру жоспарын өздері анықтай білуін іске асырады.
• 3-кезеңде оқушылардан мәтіннің түрін, ондағы негізгі мәселелердің ауқымын және мәтінге сәйкес жауап құру жоспарын өздері анықтай білуін іске асырады.

。

• 4-кезеңде бір тақырып емес, бір немесе бірнеше тараудағы мәселелерді қамтитын тақырыптармен жұмыс істеуді қалыптастырады.
• 4-кезеңде бір тақырып емес, бір немесе бірнеше тараудағы мәселелерді қамтитын тақырыптармен жұмыс істеуді қалыптастырады.

。

• 5-кезеңде оқушылар баяндамалар мен рефераттар жазуға, конференциялар мен семинарларға қатысуға әдебиеттермен жұмыс істеуі жатады.
• 5-кезеңде оқушылар баяндамалар мен рефераттар жазуға, конференциялар мен семинарларға қатысуға әдебиеттермен жұмыс істеуі жатады.

。

• 6-кезеңде оқушылардың шығармашылық жұмысы, өз білімдерін тереңдетіп физикадан олимпиядаға қатысу үшін ғылыми журналдармен, қосымша әдебиеттермен жұмыс жасау кезінде қалыптасады.
• 6-кезеңде оқушылардың шығармашылық жұмысы, өз білімдерін тереңдетіп физикадан олимпиядаға қатысу үшін ғылыми журналдармен, қосымша әдебиеттермен жұмыс жасау кезінде қалыптасады.

Мектеп оқушыларын физикадан оқу әдебиеті және қосымша әдебиетпен өзіндік жұмыс жасаудың ұтымды әдістеріне үйретуді, мәтіннен ең бастыларын бөліп ала білуді бірнеше кезеңдерге бөлуге болады.

Пән бойынша жоғарғы сынып оқушыларына өзіндік жұмыстарды ұйымдастыруда келесі фактілерді ескеру керек:

1) 7-8 сынып оқушыларының практикалық және тану ебдейліктерін бұрынғымен салыстырғанда неғұрлым жоғары деңгейде құру. Бұл оқушыларға өз бетімен орындауға берілген тапсырмалардың күрделі болуын қажет етеді.

2) Жоғарғы сыныптағы оқушылардың жас ерекшеліктеріне байланысты психикалық және ойлау қарекеттерінің ескерілуі.

Физика пәні бойынша жоғарғы сыныптар үшін өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру барысында мына фактілерді де ескеру керек:

- физикадағы оқу материалының күрделілігінің кенеттен өсуі;

- ондағы физикалық теория мен математикалық амалдарды қолданудың артуын;

- әдіснамалық сипаттағы жалпылау мен қорытындылаудың маңызының артуын.