Արտաշեսյաններ
Արտաշես 1
Բարի
Բարեպաշտ
Հույն աշխարհագրագետ
Ստրաբոնը,գրում է, որ .
Հայկական հողերի մեծ մասի միավորումով Մեծ Հայքի թագավուրությունը վերածվեց Առաջավոր Ասիայում պատկառելի ուժ ներկայացնող մի պետություն.
Հույն պատմիչ Պլուտարքոի հավաստմամբ քաղաքի տե-ղանքն ընտրել է կարթագենի նշանավոր զո-րավար Հաննի-բալը,որն այդ ժամանակ
Պաստանել էր Հայաստանում.Նա է նաև կազմել քաղաքի հատակագիծը.
Արտաշատ քաղաքի ավերակները
Արտաշես I-ի սահմանաքարերը արամեերեն արձանագրություններով
Տիգրան մեծի և Միհրդատ Եվպատորի միջև
Տիգրան Մեծը շրջապատված ենթակա չորս թագավորներով
Աշխարհակալ արքա
Արքայից-արքա
Տիգրանակերտ մայրաքաղաք
Տիգրանակերտ մայրաքաղաքի ավերակները Արցախում
Ք. Ա 66 թ Արտաշատում Տիգրան Մեծի և Պոմպեոսի մեջև կնքվեց Հայ- հռոմեական պայմանագիրը
Հայ ժողովուրդը դարեր շարունակ իր բանավոր ստեղծագործություններում փառաբանել է Տիգրան Մեծի կերպարը.Գովերգվել է նրա մարդկային ու արքայական առաքինությունները.
Տիգրան Մեծի կերպարը ներշնչել է աշխարհահռչակ բազմաթիվ երգահանների
(Վիվալդի, Նիկոլո Պուչինի), որոնք օպերային ստեղծագործություններ են նվիրել Հայոց թագավորին
Մարկոս Անտոնիոս
Արտաշեսյաններ` հայոց արքաներ
Ձեր հզոր բազկի արդյունքը սա էր
Հզոր հայաստան`ծովից –ծով սահման
Փառք ու տիտղոսներ և զորք անսահման.
Սակայն ափսոս մեզ մի մասը հասավ.
Բայց չենք վհատվում, քիչ է սահմանը
Այնինչ անկախ ենք ու անսասան ենք
ԵՎ մենք պատրաստ ենք պիտի պայքարենք
Ու մեր պապերի հողը ետ բերենք,
Շենացնենք հզոր Հայաստանը մեր
Ու մեր ապագան մեր ձեռքով կերտենք.